Tekstil İşletmelerinde Su Kalitesi ve Hazırlanması

Tekstil Su Kalitesinin Önemi

Günümüzde arıtılacak ham suyun karakterine ve elde edilecek suyun saflığına göre reçine veya ters osmoz sistemleri kullanılabileceği gibi ikisinin birbirini tamamlayıcı sistemler olarak kullanımı da mümkündür. Su, tekstil terbiyesinin temel maddesidir (ön terbiye, boyama, baskı ve bitim işlemleri ile yıkamalar). Ayrıca su, çözücü özelliğinin yanında ısıtma ve buharlama işlemlerinde de kullanılır. İşletmelerde kullanılan suyun kalitesi, üretilen mamullerin kalitesi üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Su kalitesinden kasıt, suyun içerdiği safsızlıklardır. Su doğadan tamamen saf bir halde elde edilemez. İçerisinde çözünmüş gaz ya da katı maddeler ile askıda kalmış maddeler içerir. Suyun içerdiği yabancı madde miktarı, elde edildiği yere göre değişiklik gösterir.

Tekstilde Su Kalitesinin Önemi

Terbiyede su kullanımında suyun da bir kimyasal madde olduğu, içinde bulunan iyonların terbiye prosesini ve kumaş tutumunu etkilediği unutulmamalıdır. Terbiye işletmesine gelen suyun kalitesi çok sık değişebilir. Standart ürün kalitesi tutturulmak isteniyorsa, standart su kalitesinin de sağlanması gerekir. Dolayısıyla en modern, tam otomasyonlu terbiye makineleriyle çalışılsa bile, su kalitesinin değişken olması; değişken kumaş renkleri ve kalitelerine neden olabilir. Ürün kalitesini bu derece etkileyen suyu hazırlayan cihazlar, boya mutfağı ve makineleri kadar önemlidir. Ancak birçok işletmede su arıtma cihazlarına gereken önem verilmemektedir. Neticede oluşan hatalı boyamalardan dolayı tekrar tekrar yapılan yıkama ve boyama işlemleri, düzeltmeler için fazladan kullanılan boyarmadde ve kimyasal maddeler ile zaman ve işgücü kayıpları ortaya çıkmaktadır. Su kalitesine özen gösterildiğinde bu problemlerle daha az karşılaşılır.

Terbiyede Proses Suyundan Beklenen Özellikler

Fabrikalarda kullanılan sularda bulunması istenen özellikler, suyun kullanılacağı yere ve işleme göre birbirinden farklılık gösterir. Tekstil fabrikalarında kullanılan su iki grup altında toplanmaktadır:

1. Kazan Suları

  • Enerji kaynağı olarak ve ısıtmada kullanılacak su buharının eldesi için gereklidir.
  • Kazan işletmesinde, özellikle yüksek basınçlarda, sadece suyun sertliği değil; içerisinde bulunan tüm maddeler göz önünde bulundurulmalıdır.
  • Kazan besleme suyu; kazan taşı oluşturmamalı, korozyona neden olmamalı ve temiz buhar eldesine olanak vermelidir.

2. İşletme Suları

Tekstil terbiyesinde kullanılacak olan sudan başlıca beklentiler şunlardır:
  • Renk: Renksiz olmalıdır
  • pH: Nötr veya 7,5 civarında olmalıdır
  • Sertlik: 0 ppm civarında olmalıdır
  • Metal iyonları (özellikle demir ve mangan): Bulunmamalıdır
  • İndirgen ve oksidan maddeler: Bulunmamalıdır
İşletme sularında bulunabilecek safsızlıklar, terbiye işleminin türüne göre çeşitli olumsuzluklara neden olabilir.